جهت استحكام کناره های طولي فرش از شیرازه يا کنارهپیچ استفاده ميشود که ضمن استحكام کنارههای فرش و پوشاندن پودها، نظم

و ظرافت خاصي به آن ميدهد. شیرازه بافي به دو روش انجام ميگیرد:

1( شیرازه متصل

2( شیرازه منفصل

شیرازة متصل و مناطق رايج آن:
شیرازة متصل انواع مختلف دارد که در مناطق فارسي باف مورد استفاده قرار ميگیرد. برای بافت شیرازه (کناره پیچ) که همزمان با بافت فرش انجام ميشود، چند رشته خامه همجنس و همرنگ متن فرش انتخاب کرده و به هم تابیده و به صورت گلوله درآورده و سپس سر نخ گلوله ها را به دور تارهای شیرازه که از 2 تا 6 تار بر حسب اندازه و ظرافت فرش در نظر گرفته شده، ميپیچانیم بعد از بافت هر هرج گره گلوله ها را از تارهای شیرازه عبور داده و همراه با سر پودها به صورت لوله ای يا حصیری پیچانده و محكم ميکشند . اين کار در همه رج ها تا پايان تكرار ميشود.

در شیرازه متصل بايد دقت نمود تا کشیده شدن پود به صورت صحیح انجام گیرد تا عرض فرش دچار تغییر نگردد. بهتر است پس از پايان هر ده رج با متر عرض فرش کنترل شود. مناطقي مانند کاشان، اراك، يزد و . . . از اين نوع شیرازه استفاده ميکنند.

شیرازه متصل
شیرازة منفصل و مناطق رايج آن:
در شیرازة منفصل، پس از اتمام قالي، شیرازه بافي جداگانه انجام ميشود. به اين ترتیب که سر پودها بعد از هر رج بافت از لابه لای چله ها گذشته و به دور راست روها پیچیده ميشود. اين عمل برای جلوگیری از کجي قالي انجام ميگیرد و اين کار در تمام طول بافت تكرار ميشود.

بعد از بافت کامل قالي سر پودهايي که به راستروهای طرفین بسته شده، ميبرند و شیرازة مناسب با متن و ظرافت قالي جداگانه تهیه و به وسیلة سوزن به کناره های قالي به نحوی ميدوزند که حالت شیرازة متصل را پیدا کند. شیرازة منفصل معمولاً در دارهايي که کوجي ندارند، متداول است )مانند دارهای ترکي در منطقة آذربايجان(.

استحكام و کیفیت کناره پیچ متصل در عمل بهتر از نوع منفصل آن ميباشد. بايد دقت کرد شیرازه منفصل، صاف و يكنواخت دوخته شود اين نوع شیرازه در منطقة تبريز، اردبیل و . . . استفاده ميشود.

چرم دوزي:
پس از جدا کردن فرش از دار، برای جلوگیری از لوله شدن کنارههای طولي فرش و همچنین پیشگیری از سر خوردن فرش بر روی سطوح صاف مانند پارکت و سنگهای صیقلي از چرمدوزی در پشت فرش استفاده ميشود.

چرم مورد استفاده بايد دارای مقاومت کافي باشد. چرم معمولاً با عرض 3 تا 5 سانتیمتر در بازار به صورت آماده به فروش ميرسد. در بعضي موارد در فرشهای ظريف هر چهار طرف فرش چرم دوزی ميشود تا در مقابل سايش نیز حفاظت گردد

منبع: بافت مقدماتی فرش هنگامه طوفانی